Αυτοκτονία και κατάθλιψη στους έφηβους

Είναι εξαιρετικά σημαντικό, οι έφηβοι που παρουσιάζουν κατάθλιψη, να λαμβάνουν άμεση φροντίδα από εξειδικευμένους γιατρούς.
Η κατάθλιψη στην εφηβική ηλικία παρουσιάζει ιδιαίτερα σοβαρούς κινδύνους και χαρακτηριστικά.
Εάν αφεθεί χωρίς αντιμετώπιση, μπορεί να επιδεινωθεί σε σημείο τέτοιο που να απειλεί πλέον τη ζωή του έφηβου.

Σε περίπτωση που ένας έφηβος με κατάθλιψη αρνείται να πάρει θεραπεία, τότε είναι απαραίτητο, τα μέλη της οικογένειας του ή άλλοι ενήλικες που ενδιαφέρονται για αυτόν, να ζητήσουν επαγγελματική συμβουλή. Για την αιτιολογία και συμπτωματολογία της πάθησης διαβάστε το άρθρο Η κατάθλιψη στους έφηβους: Αιτίες και συμπτώματα
Κάποτε, οι έφηβοι αισθάνονται τόσο μεγάλη κατάθλιψη που σκέφτονται να βάλουν τέλος στη ζωή τους. Από το 1960 και μετά, η συχνότητα της αυτοκτονίας στους έφηβους, έχει αυξηθεί σημαντικά. Σύμφωνα με στοιχεία από τις Ηνωμένες Πολιτείες, κάθε χρόνο αυτοκτονούν 5.000 νέοι άνθρωποι ηλικίας 15 έως 24 ετών. Το ποσοστό στην ηλικιακή αυτή ομάδα, έχει τριπλασιαστεί από το 1960. Είναι η τρίτη συχνότερη αιτία θανάτων σε έφηβους και η δεύτερη συχνότερη αιτία θανάτων σε νέους ηλικίας κολεγίου.
Οι έρευνες δείχνουν ότι οι απόπειρες αυτοκτονίας σε νέους ανθρώπους, μπορεί να έχουν τη ρίζα τους σε μακροχρόνια προβλήματα που δημιουργήθηκαν από ένα συγκεκριμένο γεγονός. Οι έφηβοι με σκέψεις αυτοκτονίας, πιθανόν να βιώνουν ως μόνιμη, μια κατάσταση που στην πραγματικότητα είναι προσωρινή.
Τα αισθήματα θυμού και προσβολής σε συνδυασμό με υπερβολικό αίσθημα ενοχής, μπορούν να τους οδηγήσουν σε παρορμητικές αυτοκαταστροφικές πράξεις.
Η αναγνώριση των προειδοποιητικών σημείων είναι πολύ σημαντική. Το 80% των εφήβων που κάνουν απόπειρα αυτοκτονίας, δίνουν καθαρά προειδοποιητικά σημεία.
Χρειάζεται να δίνεται προσοχή στα ακόλουθα προειδοποιητικά σημεία:

1. Άμεσες ή έμμεσες απειλές για αυτοκτονία
    
2. Έμμονες ιδέες για το θάνατο
    
3. Ποιήματα, δοκίμια, ζωγραφιές ή σχέδια που αναφέρονται στο θάνατο
    
4. Δραματικές αλλαγές στην προσωπικότητα ή στην εμφάνιση του έφηβου
    
5. Παράλογη και παράξενη συμπεριφορά
    
6. Υπερβολικά αισθήματα ενοχής, ντροπής και απόρριψης
    
7. Αλλαγές στις συνήθειες διατροφής ή ύπνου
    
8. Σημαντική πτώση της απόδοσης στο σχολείο
    
9. Ο έφηβος αποχωρίζεται και δίνει σε άλλους αυτά που του ανήκουν

Σε περίπτωση που ένας έφηβος παρουσιάζει τέτοια προειδοποιητικά συμπτώματα, είναι απαραίτητο αυτά να λαμβάνονται πολύ σοβαρά υπόψη. Πρέπει άμεσα να αναζητείται βοήθεια από ειδικό γιατρό. Η φροντίδα και υποστήριξη κάτω από αυτές τις περιστάσεις, μπορούν να σώσουν τη ζωή ενός νέου. 
Μιλώντας με τον έφηβο ή το νέο ενήλικα που έχει σκέψεις αυτοκαταστροφής, είναι σημαντικό να τον ενθαρρύνουμε να μιλά για τα αισθήματα του. Ωστόσο πρέπει να τον ακούμε με προσοχή και υπομονή και όχι να του κάνουμε διάλεξη.
Σε περίπτωση που αισθανθείτε ότι η κατάσταση είναι σοβαρή, πρέπει απαραίτητα να αναζητήσετε βοήθεια. Εάν το ένστικτο σας, σας λέει ότι υπάρχει κίνδυνος, προτιμότερο να ζητήσετε βοήθεια από ειδικό και να σώσετε μια ζωή έστω και εάν φαίνεται ότι δεν τηρήσατε κάτι το εμπιστευτικό που σας λέχθηκε.
Δείξτε ιδιαίτερη προσοχή εάν ο έφηβος, σας μιλά για αυτοκτονία. Βάζετε ερωτήσεις και αφήστε τον να σας μιλά ελεύθερα, να εκφράζει τα αισθήματα του. Μη φοβάστε τις ανοικτές και ειλικρινείς συζητήσεις. Η απουσία επικοινωνίας και η σιωπή, μπορεί να είναι τελικά θανατηφόρες.
Στις περιπτώσεις που ο έφηβος έχει σκέψεις για αυτοκτονία, η βοήθεια που θα αναζητήσετε άμεσα, θα πρέπει να είναι από ειδικό επαγγελματία της ψυχικής υγείας ο οποίος να έχει εμπειρία με την κατάθλιψη σε έφηβους. Παράλληλα είναι απαραίτητο να προειδοποιήσετε για αυτό που διαπιστώσατε, την οικογένεια, τους φίλους και τους καθηγητές του έφηβου.
Η θεραπεία μπορεί να βοηθά τους έφηβους να καταλάβουν γιατί έχουν κατάθλιψη και να αντιμετωπίζουν καλύτερα τις στρεσογόνες καταστάσεις. Ανάλογα με την περίπτωση, η θεραπεία μπορεί να είναι ατομική, ομαδική ή οικογενειακή. Επίσης ο ψυχίατρος μπορεί να χορηγήσει φάρμακα στον έφηβο που θα τον κάνουν να νιώθει καλύτερα.

Στις θεραπείες που χρησιμοποιούνται το περισσότερο και που είναι αποτελεσματικές για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης, συμπεριλαμβάνονται: Ψυχοθεραπεία: Προσφέρει την ευκαιρία στους έφηβους να εξερευνήσουν τα γεγονότα και τα αισθήματα που τους αναστατώνουν ή τους προκαλούν ψυχικό πόνο   Συμπεριφορική γνωσιακή θεραπεία: Βοηθά τους έφηβους να κατανοήσουν καλύτερα τη συμπεριφορά, τον τρόπο σκέψης τους και έτσι να αλλάξουν τους αρνητικούς τρόπους προσέγγισης και θεώρησης των καταστάσεων   Διαπροσωπική θεραπεία: Εστιάζεται στο να βοηθά τους νέους να έχουν καλύτερες σχέσεις στο σπίτι και στο σχολείο   Φάρμακα: Ανακουφίζουν από μερικά συμπτώματα της κατάθλιψης και συχνά χορηγούνται μαζί με τις άλλες θεραπείες. Ο συνδυασμός των φαρμάκων μαζί με τις άλλες θεραπείες μπορεί να δίνει τα καλύτερα αποτελέσματα

Όταν ένας έφηβος με κατάθλιψη, αναγνωρίζει το πρόβλημα του και αναζητά βοήθεια, πρόκειται για ένα μεγάλο βήμα προς την ίαση. Ωστόσο πρέπει να συγκρατήσουμε ότι μόνο λίγοι έφηβοι αναζητούν βοήθεια από μόνοι τους.
Οι περισσότεροι χρειάζονται ενθάρρυνση από τους φίλους τους και στήριξη από τους ενήλικες που ενδιαφέρονται για αυτούς για να ζητήσουν βοήθεια και να ακολουθήσουν τις οδηγίες μιας θεραπείας.
Στην κατάσταση κατάθλιψης που βρίσκονται οι έφηβοι, δυσκολεύονται πολύ να πιστέψουν ότι η κατάσταση τους μπορεί να βελτιωθεί. Όμως η βοήθεια και η θεραπεία που θα πάρουν από ειδικούς της ψυχικής υγείας μπορεί να έχουν δραστικές επιδράσεις στη ζωή τους. Είναι σε θέση να τους αποκαταστήσει και να τους δώσει δύναμη και ελπίδες για το μέλλον. 

Posted in: